El romancero tradicional de Galicia. Estado de la cuestión / The Galician Traditional "Romancero". Status of the Issue
Keywords:
oral tradition, romancero, traditional Galician balladsAbstract
This article offers a review of the main contributions to fieldwork, documentation and other related topics on the Galician (Spain) traditional ballads, from the earliest attested examples to the present.
Downloads
References
AMEIXEIRAS, Iria (2011): «O que Murguía sabía de música era grazas á súa filla», entrevista a Xabier Groba. URL:
http://www.lavozdegalicia.es/santiago/2011/07/09/0003_201107S9C2997.htm
AMIGO, Anabel (2001): Flor de romances de Cervantes e Pedrafita, Santiago de Compostela, Libros da Frouma.
ASOCIACIÓN XUVENIL OS ESTRALOXOS (2005): Cántigas, ditos, alcumes … da Ribeira Sacra, Lugo, Asociación Xuvenil Os Estraloxos.
BOUZAS, Belén y VEIGA, Elena (2015): «As manipulacións da tradición romancística galega por Víctor Said Armesto: o romance de Don Giraldo y el dragón», en Víctor Said Armesto e o seu tempo: perspectivas críticas, C. Villanueva, J. Beramendi, C. García Martínez y M. Santos Zas (eds.), s. l., Fundación Barrie-Museo do Pobo Galego-Deputación de Pontevedra, pp. 577-591.
CARNEIRO VÁZQUEZ, M.ª Ofelia, CUBA RODRÍGUEZ, Xoán Ramiro, REIGOSA CARREIRAS, Antonio y SALVADOR CASTAÑER, M.ª de las Mercedes (1998): Polavila na Pontenova. Lendas, contos e romances, Lugo, Deputación Provincial.
CARNEIRO VÁZQUEZ, M.ª Ofelia, CUBA RODRÍGUEZ, Xoán Ramiro, REIGOSA CARREIRAS, Antonio y SALVADOR CASTAÑER, M.ª de las Mercedes (2004): Da fala dos brañegos. Literatura oral do concello de Abadín, Lugo, Museo Provincial-Deputación Provincial.
CARRÉ ALDAO, Eugenio (1926): «Prácticas y costumbres», Geografía General del Reino de Galicia, Barcelona, Alberto Martín, pp. 681-685.
CATALÁN, Diego (1997): «El romance de ciego y el subgénero “Romancero tradicional vulgar”», Arte poética del romancero oral. Parte 1.ª Los textos abiertos de creación colectiva, Madrid, Siglo XXI, pp. 325-362.
CID, Jesús Antonio (2005/2006): Estudos de Literatura Oral, 11-12, pp. 51-72.
CIRIO, Norberto Pablo (2007): El Romancero de la Galicia Exterior. Cala de la colectividad gallega en la Argentina, Pontevedra, Deputación Provincial.
COCHÓN, Luis e COCHÓN, Iris (2010): «Introducción y apéndices» a Isidoro Millán González-Pardo, El romance de Don Gaiferos de Mormaltán. Historicidad y tradicionalidad, Santiago de Compostel, Editorial Follas Novas, pp. 7-23.
DÍAZ CASTRO, Pablo y KIRK MARTÍNEZ, Olga (2012): Cancioneiro de Cabana de Bergantiños, A Coruña, Concello de Cabana dos Bergantiños.
FERNÁNDEZ HERMIDA, Vicente, y LÓPEZ CUEVILLAS, Florentino, y LORENZO FERNÁNDEZ, Xaquín (1936): Parroquia de Velle, Santiago de Compostela, Seminario de Estudos Galegos.
FERNÁNDEZ REI, Francisco (1990): Dialectoloxía da lingua galega, Vigo, Edicións Xerais.
FERNÁNDEZ REI, Francisco, y HERMIDA, Carme (1996): A nosa fala: bloque e áreas lingüísticas do galego, Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega.
FERRÁS SEXTO, Carlos (2011): «Da aldea ao suburbio: cambios demográficos e territoriais en Galicia, 1990…», Revista Galega de Economía, 20, pp. 11-30
FILGUEIRA VALVERDE, Xosé (1973): Da Épica na Galicia Medieval, Vigo, Real Academia Gallega.
FIGUEROA, Antón (2010): Ideoloxía e autonomía no campo literario galego, Santiago de Compostela, Laiovento.
FORNEIRO, José Luís (1987): «A recolha e o estudo do romanceiro galego», Agália, 12, pp. 375-394.
*FORNEIRO, José Luís (1989): «O romance do Conde Alarcos na Galiza», en II Congreso Internacional da Língua Galego-Portuguesa na Galiza, A Corunha, Associaçom Galega da Língua, pp. 505-518.
FORNEIRO, José Luís (1991): «El bilingüismo en el romancero gallego», Euskera, 36. Liburukia (2. aldia), pp. 853-867.
FORNEIRO, José Luís (1994): «El romancero gallego: una tradición oral mal conocida», en Col.loqui sobre cançó tradicional (Reus, 12-15 de septiembre de 1991), Barcelona, Publicacions de l’Abadia de Montserrat, pp. 171-180.
FORNEIRO, José Luís (2000a): El romancero tradicional de Galicia: una poesía entre dos lenguas. Gipuzkoa: Sendoa.
FORNEIRO, José Luís (2000b): «Teófilo Braga e o Romanceiro Tradicional Galego», en Congreso Internacional de Historia y Cultura en la Frontera. 1er Encuentro de Lusitanistas Españoles (10, 11 y 12 de noviembre de 1999), I, Cáceres, Universidad de Extremadura, pp. 691-698.
FORNEIRO, José Luís (2000c): «José Pérez Ballesteros e o Romanceiro Tradicional Galego», en Cinguidos por unha arela común. Homenaxe a Xesús Alonso Montero, R. Álvarez y D. Vilavedra (Santiago de Compostela, Dpto. de Filoxía Galega da Universidade de Santiago de Compostela, pp. 169-188.
*FORNEIRO, José Luís (2000d): «Os Temas em Galego do Romanceiro Tradicional da Galiza», Estudos de Literatura Oral, 6, pp. 59-75.
*FORNEIRO, José Luís (2001): «Mais textos para a produção de Murguia em língua galega: o seu romanceiro apócrifo», en Congreso sobre Manuel Murguía. Santiago de Compostela: Consellería de Cultura, Comunicación Social e Turismo da Xunta de Galicia, pp. 169-188.
FORNEIRO, José Luís y TENREIRO LÓPEZ, Uxía (2003): «Unha recolla de romances tradicionais nas terras da Baixa Limia», Lethes. Cadernos culturais do Limia, 5, pp. 107-123.
FORNEIRO, José Luís (2004a): Allá em riba un rey tinha una filha. Galego e castelhano no romanceiro da Galiza, Ourense, Difusora de Letras, Artes e Ideas.
*FORNEIRO, José Luís (2004b): «Armando Cotarelo Valledor, editor e estudioso do romanceiro tradicional galego», Revista Galega de Filoloxía, 5, pp. 79-106.
*FORNEIRO, José Luís (2008a): «O romance de Celinos na tradição oral moderna da Galiza», en A mi dizem quantos amigos ey. Homenaxe ao profesor Xosé Luís Couceiro, E. Corral Díaz y E. Moscoso Mato (eds.), Santiago de Compostela, Universidade, pp. 165-173.
FORNEIRO, José Luís (2008b): «Xosé María Álvarez Blázquez, estudioso da poesía narrativa popular da Galiza», en Xosé María Álvarez Blázquez. Día das Letras Galegas, A. Tarrío Varela, 2008, Santiago de Compostela, Universidade, pp. 59-82.
*FORNEIRO, José Luís (2009): «Existe um romanceiro em língua galega? Uma contribuição para a crítica da cultura galega actual», en Novas achegas ao estudo da cultura galega. Enfoques literario e socio-históricos, O. Rodríguez González y L. Mariño Sánchez (eds.), A Coruña, Universidade, CD-ROM.
FORNEIRO, José Luís (2010a): «Linguistic borders and oral transmission», en A Comparative History of Literatures in the Iberian Peninsula, I, F. Cabo Aseguinolaza, A. Abuín González y C. Domínguez (eds.), Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins Publishing Company, pp. 536-552.
DOI: https://doi.org/10.1075/chlel.xxiv.29for
*FORNEIRO, José Luís (2010b): «De romances, caligramas e poemas. O encontro de Uxío Novoneyra e o Seminario Menéndez Pidal», en Uxío Novoneyra. Día das Letras Galegas 2010, Santiago de Compostela, Departamento de Filoloxía Galega da Universidade de Santiago de Compostela, pp. 33-61.
FORNEIRO, José Luís (2010c): «Gaiferos de Mormaltán: Cantiga medieval? Romance tradicional?». URL: <http://www.vieiros.com/columnas/opinion/1198/gaiferos-de-mormaltan-cantiga-medieval-romance-tradicional>.
*FORNEIRO, José Luís (2011a): «Faustino Santalices e a poesía narrativa popular galega», en Congreso Faustino Santalices. Ciencia da gaita e conciencia da zanfoña, C. Castro Vicente y F. Castro Vicente (coords.), Ourense, Difusora de Letras, Artes e Ideas, pp. 86-97.
*FORNEIRO, José Luís (2011b): «O romanceiro tradicional na Lusofonia e na Galiza», Boletín Galego de Literatura, 45/1er semestre, pp. 197-206.
FORNEIRO, José Luís (2011c): «Álvaro Cunqueiro e o romanceiro de tradición oral», en Congreso Mil e un Cunqueiros (28 de setembro-1 de outubro de 2011), Santiago de Compostela-A Coruña-Vigo, Consello da Cultura Galega-Centenario Álvaro Cunqueiro, comunicación inédita.
FORNEIRO, José Luís (2015a): «Víctor Said Armesto e o romanceiro tradicional da Galiza», en Víctor Said Armesto e o seu tempo: perspectivas críticas, C. Villanueva, J. Beramendi, C. García Martínez y M. Santos Zas (eds.), s. l., Fundación Barrie-Museo do Pobo Galego-Deputación de Pontevedra, pp. 545-576.
FORNEIRO, José Luís (2015b): «La cabalgada de Peranzules, un raro romance presente en la tradición oral gallega», en Miscelánea de studios sobre el romancero.
Homenaje a Giuseppe Di Stefano, P. Ferré, P. M. Piñero y A. Valenciano (eds.), Sevilla, Editorial Universidad de Sevilla-Universidade do Algarve, pp. 251-262.
FORNEIRO, José Luís (2015c): «Cantigueiros de noso. Filgueira Valverde e a literatura de tradición oral», en «Faro da Cultura», Faro de Vigo, sábado 17 de mayo, p. VI.
FOXO, Xosé Lois (1998, 2000, 2009): Músicas do Courel, 3 vols., Ourense, Escola Provincial de Gaitas da Deputación de Ourense.
FOXO, Xosé Lois (2002): Cantares da tía Antonia de Atás, Ourense, Escola Provincial de Gaitas da Deputación de Ourense.
FOXO, Xosé Lois (2003): Cantares da Terra das Frieiras. A Gudiña, vol. I, Ourense, Escola de Gaitas da Deputación Provincial.
FOXO, Xosé Lois (2007): Cancioneiro das Terras de Riós, vol. I, Ourense, Escola de Gaitas da Deputación Provincial.
FRAGA, X. (2002): «Fuxan os Ventos actualiza cancións tradicionais no seu novo disco». URL: <http://www.lavozdegalicia.es/hemeroteca/2002/12/17/1375856.shtml>.
LAMAS, Santiago (2012): Fisterras atlánticas, Vigo, Editorial Galaxia.
MILLLÁN GONZÁLEZ-PARDO, Isidoro Millán (2010): El romance de Gaiferos de Mormaltán: historicidad y tradicionalidad, Santiago de Compostela, Follas Novas.
MURGUÍA, Manuel (1865): Historia de Galicia, vol. I, Lugo, Imprenta de Soto Freire.
MURGUÍA, Manuel (1888): Galicia, Barcelona, Editorial de Daniel Cortezo.
OTERO ÁLVAREZ, Aníbal (1930): «Aportaciones a la tradición gallega del Romancero», Ahora, domingo 30 de marzo, p. 4.
PARADA JATO, Jesús Alfonso (2010): Lembranzas d´O Courel, Noia, Editorial Toxos Outos.
PRECEDO LEDO, Andrés et alii (2008): «Galicia: el tránsito hacia una sociedad urbana en el contexto de la Unión Europea», Revista Galega de Economía, 17, pp. 1-20.
QUINTÁNS SUÁREZ, Manuel (2009): Cancioneiro de Celanova, Noia, Toxos Outos.
REQUEIXO, Armando (1996): «A tradición romancística galega: a figura de Aníbal Otero», Boletín Galego de Literatura, 15-16, 1.er y 2.º semestres, pp. 47-76.
RIELO CARBALLO, Nicanor (1976): Escolma de Carballedo, Vigo, Edicións Castrelos.
RIELO CARBALLO, Isaac (1980): Cancioneiro da Terra Cha (Pol), Sada-A Coruña, Ediciós do Castro.
SABURIDO NÓVOA, Xosé Luís y BLANCO SALGADO, David (1998): Tradicións da comarca da Límia, Santiago de Compostela, Edicións Lea.
SANZ LOBO, Dolores (1999): «El romancero: una propuesta didáctico-literaria», en Actas del VII Simposio Nacional de la Federación de Asociaciones de Profesores de Español (11 al 14 de septiembre de 1997), R. Noya Beiroa y A. Luisa Posada Luaces (eds.), Lugo, Servicio de Publicaciones de la Diputación Provincial, pp. 565-576.
SIXIREI PAREDES, Carlos (1982): San Cristobo de Xavestre, Sada, Ediciós do Castro.
SUÁREZ LÓPEZ, Jesús (1997): Silva asturiana. Nueva colección de romances (1987-1994), Oviedo-Madrid, Fundación Menéndez Pidal-Real Instituto de Estudios Asturianos-Ayuntamiento de Gijón-Archivo de la Música de Asturias.
SUÁREZ DE ALBÁN, Rosário (1988): «O Romanceiro Galego», Estudos Lingüísticos e Literários, 7, pp. 131-143.
VALENCIANO, Ana (1992): «El romancero de tradición oral moderna en Galicia», en Literatura Popular Portuguesa. Teoría da Literatura Oral/Tradicional/Popular, Lisboa, M. Viegas Guerreiro (coord.), Fundação Calouste Gulbenkian, pp. 433-461.
VALENCIANO, Ana (1998): Romanceiro Xeral de Galicia I. Os romances tradicionais de Galicia. Catálogo Exemplificado dos seus temas, Madrid-Santiago de Compostela, Fundación Ramón Menéndez Pidal-Centro de Investigacións Lingüísticas e Literarias Ramón Piñeiro.
VALENCIANO, Ana (1999): «El trasvase de romances en la frontera hispano-portuguesa», Romanceiro Ibérico, I, pp. 29-51
VARELA VÁZQUEZ, M.a Monstserrat (2005): Na memoria do pobo. Oficios, contos e cantigas, Santiago de Compostela, Sotelo Blanco.
VÁZQUEZ MONXARDÍN, Alfonso et alli (1998): A cultura popular de tradición oral nos centros da terceira edade, Santiago de Compostela, Arquivo Sonoro de Galicia-Consello da Cultura Galega.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).

















